กระจง
Mousedeer, Chevrotain
Tragulidae
กระจงหนู (Tragulus javanicus) (ภาพโดย นรา จิตต์สม)
กระจงเป็นสัตว์กีบขนาดเล็กในวงศ์
Tragulidae รูปร่างคล้ายกวางย่อส่วน ลำตัวสั้นกลม ตัวเล็กเท่าแมว หนักประมาณ 4.5 กิโลกรัม สีขนตามลำตัวมักมีสีน้ำตาลและมีลายสีขาวด้านใต้ลำตัว กระบอกปากไม่มีขน มีหัวนม 4 หัว
กระจงไม่มีต่อมที่หัวตาและที่เท้า ขายาวและเรียว กระดูกข้อขาเป็นรูปจัตุรัส มีนิ้วข้างกีบที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่ บางครั้งกระจงก็เดินลงนิ้ว ตีนหลังมีกระดูกแคนนอน กระดูกฝ่ามือ (metacarpal) ที่สามและที่สี่ของขาหน้าจะแยกกัน (สายพันธุ์แอฟริกา) หรือเชื่อมติดกันบางส่วน (สายพันธุ์เอเชีย) ไม่มีเขาและฐานเขา ปุ่มข้อขากรรไกรล่างยาว มีฟันตัดล่างที่สมบูรณ์แต่ด้านบนเป็นแผ่นแข็งเช่นเดียวกับพวกกวางและวัวควาย มีฟันเขี้ยว ตัวผู้เขี้ยวจะโค้งยาวมากและยาวพ้นริมฝีปากล่าง มีฟันกรามแบบเสี้ยว (selenodont) สูตรฟันเป็น 0/3, 1/1, 3/3, 3/3 = 34
กระจงมีทั้งสิ้น 3 สกุล พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแอฟริกา มักหากินตัวเดียวและหากินตอนกลางคืน อาศัยอยู่ตามพื้นป่าที่รกทึบ กินหญ้า ใบไม้ และผลไม้ บางครั้งอาจกินสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมขนาดเล็กบ้าง หรือแม้แต่กินซาก
ในประเทศไทยพบกระจงสองชนิด ได้แก่ กระจงควาย (Tragulus napu) และกระจงหนู (Tragulus javanicus)
ข้อมูลอ้างอิง
- Walker's Mammals of the World, Sixed edition, Ronald M. Nowak
- Tragulidae จาก Animal Diversity Web
เขียนโดย วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com) เผยแพร่ : 26 ส.ค. 64 แก้ไขครั้งล่าสุด : 26 ส.ค. 64