เพียงพอนเหลือง
Siberian Weasel
Mustela sibirica
เพียงพอนเหลือง (Mustela sibirica) (ภาพโดย วิมุติ วสะหลาย)
เพียงพอนเหลือง
มีหลังสีน้ำตาลอ่อน ใต้ท้องสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลอมเหลือง ปลายหางสีเข้มที่สุดแต่ไม่ถึงดำ ความยาวหัว-ลำตัว 250 ถึง 390 มิลลิเมตร หางยาว 133 ถึง 210 มิลลิเมตร หนักตั้งแต่ 360 ถึง 820 กรัม ตัวเมียเล็กกว่าตัวผู้เล็กน้อย
เพียงพอนเหลืองพบได้ตลอดเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แผ่ไปทางเหนือสุดถึงทะเล อ็อคฮอตสก์ และรัสเซียฝั่งยุโรป ตะวันตกไปถึงจรดทะเลทรายโกบีและทิเบต รวมถึงในญี่ปุ่น แต่ประชากรในญี่ปุ่นเป็นพวกที่ถูกมนุษย์นำเข้าไปปล่อย อาศัยในป่าชั้นสอง ป่าสน ป่าดึกดำบรรพ์ ที่เป็นเนินเขามีความลาดชัน
หากินโดยลำพังตั้งแต่พลบค่ำจนถึงรุ่งสาง มีอาณาเขตเฉพาะตัว เคยพบว่าเดินทางหากินเป็นระยะทางถึง 8 กิโลเมตรในคืนเดียว อาหารหลักคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมขนาดเล็ก เช่น หนู หนูผี บางครั้งก็จับนกและกินไข่นกด้วย ในยามอาหารหลักขาดแคลนก็อาจกินแมลงหรือสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังกิน เพียงพอนเหลืองรู้จักเก็บอาหารไว้กินในฤดูหนาว และหากเกิดภาวะอดอยากก็อาจอพยพย้ายถิ่นด้วย
เช่นเดียวกับสัตว์ในตระกูลเดียวกัน เพียงพอนเหลืองสามารถต่อสู้กับศัตรูที่ใหญ่กว่าตัวเองได้ ศัตรูตัวหลักคือนกล่าเหยื่อขนาดใหญ่ เช่นนกเค้าและเหยี่ยว
ผสมพันธุ์ปีละครั้ง ฤดูผสมพันธุ์อยู่ในช่วงปลายฤดูหนาวจนถึงต้นฤดูร้อน ตัวผู้หลายตัวอาจตามเกี้ยวตัวเมียตัวเดียวกัน และมักต้องต่อสู้กัน ตัวเมียตั้งท้องนาน 29 วัน ออกลูกราวเดือนเมษายนถึงมิถุนายน ออกลูกคราวละ 2-12 ตัว เฉลี่ย 5 ตัว ลูกแรกเกิดเปลือยเปล่าและตาปิด ลืมตาได้เมื่ออายุราว 1 เดือน หย่านมเมื่ออายุ 2 เดือน เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ได้เมื่ออายุได้ 2 ปี อายุขัยโดยเฉลี่ย 2.1 ปี ในแหล่งเพาะเลี้ยงอาจอยู่ได้ถึงกว่า 8 ปี
ไซเตสจัดเพียงพอนเหลืองที่อยู่ในอินเดียไว้ในบัญชีหมายเลข 3 ไอยูซีเอ็นประเมินสถานภาพไว้ว่าไม่ถูกคุกคาม (LR/lc) ไทยจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
ทราบหรือไม่?
●เพียงพอนเหลืองเคยเชื่อว่าเป็นชนิดเดียวกับ Mustela itatsi แต่จากการศึกษาดีเอ็นเอไมโตคอนเดรียเมื่อไม่นานมานี้ แสดงชัดเจนว่าต่างชนิดกัน
●ภาษาอังกฤษ เรียกเพียงพอนตัวผู้ว่า buck, dog, hub หรือ jack เรียกตัวเมียว่า bitch, doe หรือ jill ส่วนฝูงของเพียงพอนเรียกว่า boogle
Mustela sibirica |
ชื่อไทย | เพียงพอนเหลือง |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Mustela sibirica |
ชั้น | Mammalia |
อันดับ | Carnivora |
วงศ์ | Mustelidae |
วงศ์ย่อย | Mustelinae |
สกุล | Mustela |
เขียนโดย วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com) เผยแพร่ : 24 ส.ค. 64 แก้ไขครั้งล่าสุด : 7 ม.ค. 66