หมาหริ่ง
Burmese ferret-badger, Large-toothed ferret-badger
Melogale personata
หมาหริ่งไม่ใช่หมา แต่เป็นสัตว์กินเนื้อในวงศ์เดียวกับนาก หมาไม้ และเพียงพอน ตัวเต็มวัยมีน้ำหนัก 1-3 กิโลกรัม ลำตัวยาว ความยาวหัว-ลำตัว 330-430 มิลลิเมตร หางฟู ยาว 150-230 มิลลิเมตร ขาสั้นแบบเดียวกับแบดเจอร์ทั่วไป อุ้งตีนกว้างและมีสัน เล็บยาวแข็งแรง ระหว่างนิ้วมีพังผืดเล็กน้อย ขนสีน้ำตาลหรือเทา ขนชั้นในสีอ่อน หัวมีส่วนสีขาวสามแต้มใหญ่ คือรอบตาและหางตาทั้งสองข้าง และตรงระหว่างตา รอบปลายจมูกและปากสีดำ หัวและหน้าผากสีดำ มีเส้นสีขาวแคบ ๆ พาดตามแนวสันหลังตั้งแต่หัวจนถึงโคนหาง ส่วนในหมาหริ่งจีนเส้นหลังสีขาวนี้จะลากไปไม่ถึงโคนหาง
หมาหริ่งมีเขตกระจายพันธุ์อยู่ตั้งแต่เนปาลตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย พม่า จีนตอนใต้ เวียดนาม ลาว ไทย กัมพูชา และเกาะชวา (ชนิดย่อย M. p. orientalis ) หมาหริ่งตัวผู้มีพื้นที่หากิน 0.04 - 0.09 ตารางกิโลเมตร อาศัยได้ทั้งในป่า ป่าดิบเขา ป่าสน ทุ่งแบบซะวันนา ทุ่งหญ้า หรือแม้แต่นาข้าว พบได้ตั้งแต่ระดับน้ำทะเลจนถึง 1,950 เมตร หมาหริ่งตัวผู้มีอาณาเขตหากินประมาณ 25-56 ไร่ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ของตัวเมียหลายตัว
คาดว่าสัตว์ในสกุลนี้ทั้งหมดหากินโดยลำพังยกเว้นฤดูผสมพันธุ์ อาศัยอยู่บนพื้นดินเป็นหลัก แต่ก็ปีนต้นไม้ได้ อาจขึ้นต้นไม้เพื่อจับแมลงหรือหอยทากกินบ้าง หากินเวลากลางคืนโดยเฉพาะช่วงหัวค่ำและใกล้รุ่ง ส่วนในเวลากลางวันจะหลับพักในโพรง หมาหริ่งอาศัยโพรงเก่าของสัตว์ชนิดอื่นหรือโพรงธรรมชาติ ไม่ขุดโพรงเอง อาหารหลักคือแมลง ไส้เดือน หนู กบ คางคก กิ้งก่า นก ไข่นก นอกจากนี้ยังกินซากและผลไม้ด้วย มีฟันใหญ่ที่สุดในบรรดาสัตว์ในสกุลหมาหริ่ง (Melogale) ทั้งหมด คาดว่าพัฒนามาเพื่อขบเปลือกหอยทากซึ่งเป็นอาหารโปรด หมาหริ่งใช้เวลาหากินเพียงสั้น ๆ เท่านั้น เวลาที่เหลือของวันจะหมดไปกับการนอน
ข้อมูลด้านชีววิทยาของหมาหริ่งมีน้อยมากในไทย หมาหริ่งออกลูกเฉลี่ยครั้งละ 3 ตัว ออกลูกในโพรง ก่อนฤดูฝนเล็กน้อย แม่หมาหริ่งเลี้ยงลูกในโพรงเป็นเวลา 2-3 สัปดาห์ ในแหล่งเพาะเลี้ยงมีชีวิตอยู่ได้ 10 ปี
หมาหริ่งพบได้ไม่บ่อยนักในธรรมชาติจำนวนประชากรกระจายเป็นหย่อมในบางพื้นที่ บางพื้นที่หมาหริ่งถูกมนุษย์ล่าเพื่อบริโภค เช่นในลาวและในอินเดียตอนเหนือ แต่การที่สัตว์ในสกุลนี้ไม่คุกคามสัตว์เลี้ยงของเกษตรกรโดยตรง และหนังของมันก็ไม่มีค่าในตลาดขนสัตว์มากนัก มนุษย์จึงไม่ใช่ภัยคุกคามโดยตรงของหมาหริ่ง ปัจจุบันหมาหริ่งยังไม่นับว่าเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ แต่ในอนาคตก็อาจจะต้องประสบเคราะห์กรรมเช่นเดียวกับสัตว์ชนิดอื่น ๆ เนื่องจากถิ่นที่อยู่อาศัยกำลังหดเล็กลงเรื่อย ๆ ไอยูซีเอ็นประเมินสถานภาพของหมาหริ่งว่ามีความเสี่ยงน้อย (2015) ในไทยจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
ถิ่นที่อยู่อาศัย
หมาหริ่งมีเขตกระจายพันธุ์อยู่ตั้งแต่เนปาล
อุปนิสัย
คาดว่าสัตว์ในสกุลนี้ทั้งหมดหากินโดยลำพัง
ชีววิทยา
ข้อมูลด้านชีววิทยาของหมาหริ่งมีน้อยมาก
หมาหริ่งพบได้ไม่บ่อยนักในธรรมชาติ
ภาพหมาหริ่งจากโซเชียลมีเดีย
Melogale personata | |
---|---|
ชื่อไทย | หมาหริ่ง |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Melogale personata |
ชั้น | Mammalia |
อันดับ | Carnivora |
วงศ์ | Mustelidae |
วงศ์ย่อย | Mustelinae |
สกุล | Melogale |
ข้อมูลอ้างอิง
- Large-toothed Ferret Badger จาก iucnredlist.org
- https://animaldiversity.org/accounts/Melogale_personata/ จาก AnimalDiversity Web (http://animaldiversity.ummz.umich.edu)