เตือน แห่ดูแมงกะพรุน "ดูแต่ตา มืออย่าต้อง"

เตือน แห่ดูแมงกะพรุน "ดูแต่ตา มืออย่าต้อง"

24 ส.ค. 2557

ห้องข่าวกระทรวงธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

กรณีที่มีพบแมงกะพรุนถ้วยหลากสีจำนวนมากบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด จ.ระยอง โดยมีนักท่องเที่ยวหลั่งไหลเข้าไปถ่ายรูปไม่ขาดสายนั้น 
วันที่ 24 สิงหาคม นายบำรุงศักดิ์ ฉัตรอนันเวท ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันออก กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง(ทช.)กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) ให้สัมภาษณ์ว่า เรื่องนี้ไม่น่าจะเป็นปรากฏการณ์พิเศษ ที่จะบอกถึงความผิดปกติของท้องทะเล แต่เป็นเรื่องของปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยให้เกิดเหตุเช่นนี้ ซึ่งเป็นเรื่องปกติของทุกปีในช่วงเวลาเดียวกันนี้ที่ทะเลบริเวณ จ.ระยอง จันทบุรี และตราด และ จ.ชุมพร ซึ่งเป็นพื้นที่ที่อยู่ใกล้กับปากแม่น้ำหลายสาย มีธาตุอาหารจากแม่น้ำไหลลงมาสู่ทะเล แมงกะพรุนจึงมากินอาหาร เช่น แพลงตอน ไรน้ำ ตัวเคย ซึ่งตามปกติแล้ว ต้นฤดูฝนในทะเลหลายแห่งก็มักจะเจอแมงกะพรุนอยู่แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บริเวณที่อยู่ใกล้กับปากแม่น้ำจะเจอมากเป็นพิเศษจากเหตุผลที่ได้บอกไปแล้ว


นายบำรุงศักดิ์ กล่าวว่า ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เจอแมงกะพรุนจำนวนมากขึ้น ในช่วงเวลาที่จะต้องเจอคือ สัตว์ผู้ล่าที่กินแมงกะพรุนเป็นอาหาร เช่น เต่า หมึก หรือปลา ลดปริมาณลง ความสมดุลในทะเลลดลงทำให้ปริมาณแมงกะพรุนเพิ่มขึ้น จากการศึกษาของทช.นั้น พบว่า แมงกะพรุนถ้วยที่เป็นหนึ่งในแมงกะพรุน 11 ชนิดที่ศึกษาพบในประเทศไทยนั้น มีอายุไขประมาณ 2-6 เดือนเท่านั้น โดยในโลกนี้ นักวิทยาศาสตร์ศึกษา พบแมงกะพรุนที่อาศัยอยู่ตามพื้นที่ต่าง ๆ ทั้งหมดประมาณ 200 ชนิดด้วยกัน บางชนิดในต่างประเทศอาจจะมีอายุไขมากถึง 30 ปี ในประเทศไทยนั้น ส่วนใหญ่จะเจอแมงกะพรุนบริเวณชายฝั่ง หรือตามปากแม่น้ำ ขอเตือนนักท่องเที่ยวว่า หากเจอแมงกะพรุนไม่ว่าที่ไหนก็ตาม หลีกเลี่ยงได้ต้องหลีกเลี่ยง เพราะหลายคนจะไม่รู้ว่าแมงกะพรุนชนิดใดมีพิษบ้าง และบางคนแพ้พิษแมงกะพรุนไม่รู้ตัว โดยพิษของแมงกะพรุนจะอยู่บริเวณใต้ลำตัวหรือที่หนวด อาการแพ้ที่พบได้ทั่วไปคือ เป็นผื่นแดงคันแสบร้อน
"จากการสำรวจพื้นที่ทั้งบริเวณทะเลอ่าวไทย และอันดามัน พบแมงกะพรุนที่มีพิษค่อนข้างรุนแรงในบางพื้นที่แล้ว นั่นคือ แมงกะพรุนกล่อง หรือ box jellyfish มีรายงานพบแล้วที่ ระยอง จันทบุรี ตราด และภูเก็ต แมงกะพรุนกล่องมีพิษค่อนข้างร้ายแรง พิษของมันทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง มีผลต่อระบบประสาท ในต่างประเทศ โดยเฉพาะออสเตรเลีย มีแมงกะพรุนชนิดนี้ค่อนข้างชุกชุม และเคยมีนักดำน้ำเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่องมาแล้ว แต่ในประเทศไทยยังไม่มีรายงานดังกล่าว แต่ก็เคยพบนักดำน้ำได้รับพิษจากแมงกะพรุนนี้มาแล้ว" นายบำรุงศักดิ์กล่าว

ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันออก กล่าวว่า เวลานี้ ทช.ร่วมกับ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข(สธ.) ทำโปสเตอร์ประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับชนิดของแมงกะพรุนพิษและที่สงสัยว่ามีพิษในน่านน้ำไทยรวมทั้งการพยาบาลเบื้องต้นเมื่อสัมผัสแมงกะพรุนพิษรวมทั้งท่อบรรจุน้ำส้มสายชู  สำหรับล้างพิษเบื้องต้น  ในพื้นที่ จังหวัด ของชายฝั่งทะเลอันดามัน ซึ่งได้แก่ จ.ภูเก็ต พังงา กระบี่ ตรัง สตูล และระนอง และอีก จังหวัดทางฝั่งอ่าวไทย ได้แก่ ระยอง จันทบุรี และตราด เพื่อให้เกิดความเข้าใจและความร่วมมือในการพัฒนาความก้าวหน้าด้านการจัดการองค์ความรู้เกี่ยวกับแมงกะพรุนพิษเพื่อความเกื้อกูลและสนับสนุนซึ่งกันและกันต่อไปทั้งนี้ในช่วงฤดูฝนจะเป็นช่วงที่ถือว่ามีแมงกะพรุนหลากกว่าช่วงอื่น 
ทั้งนี้ มีรายงานจาก สธ. ระบุ ว่า มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเสียชีวิตจากแมงกะพรุนพิษขณะมาเที่ยวทะเลในประเทศไทย จากการวิจัยโดยสำนักระบาดวิทยา พบว่า ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541ถึง ปัจจุบัน มีผู้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลเนื่องจากแมงกะพรุนพิษจำนวน 918 ราย มีอย่างน้อย 12 รายมีอาการคล้ายกับถูกพิษของแมงกะพรุนกล่อง ซึ่งมีพิษร้ายแรงแต่พบได้ไม่บ่อย และความรู้เรื่องแมงกะพรุนกล่องยังเป็นเรื่องใหม่ในแวดวงวิชาการของประเทศไทย ซึ่งต้องมีการศึกษาและเผยแพร่ให้ทั้งนักวิชาการด้านต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งบุคลากรทางการแพทย์และประชาชนให้รับรู้ในวงกว้าง แมงกะพรุนกล่องนี้พบทั้งในฝั่งอ่าวไทยและอันดามันโดยพื้นที่ที่พบผู้ป่วยรุนแรงและเสียชีวิตมักเป็นบริเวณน้ำตื้นใกล้ชายหาดในพื้นที่อ่าวโค้งเว้าในช่วงที่คลื่นลมสงบเนื่องจากแมงกะพรุนกล่องมักมาหาเหยื่อพวกลูกกุ้งลูกปลาในพื้นที่ลักษณะนี้
Powered by Wimut Wasalai